Petite Fille

Mijn dochter L. wilde kort haar, gemillimeterd! zei ze vol vertrouwen tegen de kapster. Nou, dát kan toch niet! Je hebt drie kruinen, en je bent een meisje, weet je het zeker? Een beetje beschroomd zat ze onder de kappersmantel. Er kwam een soort compromis, van kapperszijde, een coupe van halflang haar. L. was een beetje overrompeld, en ging daarna opnieuw naar de kapper. Dit keer werd er niet onderhandeld! O, het staat je eigenlijk best wel leuk, beaamde nu de kapster. Bijna dagelijks kregen we daarna op straat te maken met opmerkingen over de haardracht, en allerlei mensen dachten dat ik twee zoons had. Na een tijdje vonden we het wel grappig, maar niet altijd.

Hoe weet je eigenlijk wie je bent? Allerlei scholen en cursussen nodigen uit te worden wie je bent en benadrukken een gevoel van vrijheid. Iedereen wil vrij zijn, maar anderen vrijheid gunnen blijkt soms een stuk moeilijker. Zo krijg je op straat vrij snel te horen hoe je hoort te zijn, als dat een beetje afwijkt, doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Maar wat als het voor jou niet klopt? Het zal af en toe wel heel vermoeiend zijn om te moeten leven naar een imago of een profiel. De film Tamara, gebaseerd op het leven van Tamara Adrián, de eerste Venezolaanse transgenderparlementariër, laat de worsteling zien van Teo, die een leven als zoon, getrouwde man en advocaat niet langer kan leiden.

In Petite Fille ontdekt Sasha, al op haar vierde, wie ze is, en wie ze niet wil zijn, en de dwingende rol die de buitenwereld daarbij speelt. Vanuit school krijgt ze te horen dat ze geen meisje kan zijn, omdat ze niet zo geboren is. Ze is te jongensachtig om een meisje te zijn, en te meisjesachtig voor een jongen. En haar Russische balletjuf stuurt haar weg want zij vindt dat dit niet kan, een jongetje in meisjeskleding. Maar zoals Sasha’s zus uitlegt, het is haar keuze dat ze in plaats van een jongen, een meisje wil zijn, omdat het niét haar keuze was om als jongen geboren te worden. Bij een gespecialiseerde psycholoog in genderdysforie vindt de familie eindelijk begrip en krijgt goede moed om Sasha te helpen bij haar keuze.

Volgens de moeder heeft iedereen een rol in het leven, een soort missie, en is ‘Sasha op de wereld om de mentaliteit van mensen te veranderen’, en de moeder om haar daarbij te helpen, misschien. De regisseur laat het gezin heel rustig aan het woord, en wisselt gesprekken af met beelden waarin Sasha speelt, danst en droomt en gelukkig liefdevol omringd wordt door haar familie. De ‘vijand’, organisaties als de school en de balletjuf worden slechts genoemd, maar krijgen geen gezicht. Toch zorgen deze onzichtbare ‘personages’ voor grote dreiging, maar krijgt Sasha des te meer een tedere hoofdrol. Voor wie meer wil zien over dit onderwerp zijn, net als eerder genoemde film Tamara, ook Girl en Una Mujer Fantástica interessant om te ontdekken. In de huid kruipen van een ander, heet het dan, je (als acteur, of filmkijker) voor even in een ander verplaatsen, iets wat voor iemand als Sasha geen kinderspel is, maar menens.

Auteur: Simon Blaas

Ik ben directeur van Cinema Middelburg, waarvoor ik de filmprogramma's maak. Bij het bekijken van films ben ik benieuwd hoe ze in elkaar zitten, waarom ze mij meenemen in het verhaal. En welke rol speelt muziek? Tijdens mijn studie Literatuurwetenschap in Utrecht vond ik dit al interessant en sindsdien probeer ik dit bijna dagelijks te ontrafelen.